Tiệt trùng và Thanh trùng đều là những phương pháp xử lý thực phẩm nhằm tiêu diệt vi khuẩn, nhưng có điểm khác biệt về mức độ và cách thức thực hiện, trong bài viết này chúng ta sẽ phân biệt và so sánh hai hình thức này.
Xem nhanh
Tiệt trùng là gì?
Tiệt trùng là quá trình tiêu diệt hoàn toàn tất cả vi sinh vật, bao gồm cả vi khuẩn có hại và vi khuẩn có lợi, trên bề mặt vật dụng hoặc trong môi trường nhất định.
Các phương pháp tiệt trùng bao gồm :
- Sử dụng nhiệt độ cao (110 -121 độ C) trong thời gian ngắn (ít nhất 15 phút) – Dùng cho dụng cụ y tế, thiêt bị phẫu thuật, đồ hộp…
- Sử dụng hóa chất: dùng các chất hóa học có khả năng tiêu diệt vi khuẩn – Dùng cho bề mặt dụng cụ y tế không chịu nhiệt độ cao
- Sử dụng sóng hoặc bức xạ: Dùng các loại tia X, tia Gamma để tiêu diệt vi khuẩn – Dùng cho sản phẩm y tế, thực phẩm và đóng hộp.
- Sử dụng Lọc: dùng màng lọc có kích thước nhỏ để loại bỏ vi khuẩn khỏi dung dịch hoặc chất lòng
Xem thêm:
Thanh trùng là gì?
Thanh trùng là quá trình sử dụng nhiệt độ để giảm số lượng vi sinh vật gây bệnh trong thực phẩm và đồ uống mà không làm thay đổi đáng kể chất lượng sản phẩm.
Các phương pháp thanh trùng phổ biến hiện nay:
- Thanh trùng bằng hợi nước
- Thanh tùng bằng nước nóng
- Thanh trùng bằng tia hồng ngoại
- Thanh trùng bằng vi sóng
So sánh phân biệt Tiệt trùng và Thanh trùng
Dưới đây là bảng so sánh giữa tiệt trùng và thanh trùng, được trình bày theo các tiêu chí chính:
| Tiêu chí | Tiệt trùng (Sterilization) | Thanh trùng (Pasteurization) |
|---|---|---|
| Mục đích | Loại bỏ hoặc tiêu diệt tất cả các vi sinh vật, bao gồm cả bào tử. | Giảm số lượng vi sinh vật gây bệnh và kéo dài thời gian bảo quản. |
| Phương pháp | Sử dụng nhiệt độ cao, hóa chất, bức xạ, hoặc bộ lọc. | Sử dụng nhiệt độ cao trong thời gian ngắn hoặc nhiệt độ thấp trong thời gian dài. |
| Nhiệt độ | Thường từ 121°C trở lên (nhiệt khô hoặc hấp ướt). | Thường từ 60-85°C. |
| Thời gian | Từ vài phút đến vài giờ, tùy thuộc vào phương pháp và vật liệu. | Thường từ vài giây đến vài phút. |
| Ứng dụng | Dụng cụ y tế, thiết bị phòng thí nghiệm, sản phẩm dược phẩm, thực phẩm đặc biệt. | Thực phẩm (sữa, nước trái cây, bia), đồ uống, và các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày. |
| Mức độ tiêu diệt vi sinh vật | 100% vi sinh vật, bao gồm cả bào tử. | Giảm thiểu đáng kể vi sinh vật gây bệnh, nhưng không loại bỏ hoàn toàn. |
| Ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm | Có thể làm biến đổi tính chất vật lý, hóa học của sản phẩm. | Ít ảnh hưởng đến mùi vị và giá trị dinh dưỡng của sản phẩm. |
| Quy định và tiêu chuẩn | Quy định nghiêm ngặt trong y tế, dược phẩm và phòng thí nghiệm. | Quy định bởi ngành công nghiệp thực phẩm và tiêu dùng. |
* Hai phương pháp này đều có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe con người và kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm, nhưng chúng được áp dụng trong những ngữ cảnh khác nhau và có mục đích khác nhau.
…
